"Adimen artifiziala nola erabili ikasiz gero, tresna oso potentziala da"
Teknologia berrien maitaletzat du bere burua Ibon Reinosok. Batez ere, big data eta adimen artifiziala erabiliz arazoak konpontzea du gustuko.
Ingeniaritza informatikoko ikasketak burutu zituen Deustuko Unibertsitatean Ibon Reinosa Isasi bermeotarrak. Big data eta enpresen adimeneko eta ingeniaritza informatikoko masterrak ere egin ditu. Adimen artifizialari buruzko hitzaldiak eman ditu maiz, baina gaur egun bere kabuz idazten ditu gaiari buruzko artikulu zein txostenak, eta bere Youtubeko kanalerako bideoak ere egiten ditu.
Zer da adimen artifiziala? Zein da bere oinarria?
Adimen artifiziala zer den ulertzeko, gerriko beltza duen karateka izan nahi duen haur bat duzula pentsatu behar da. Oinarria, zu bere irakaslea zarela da, eta datuak erabiliz karateka izaten ikasten duela. Hori da azken finean adimen artifiziala, eta noski, bere oinarria datuak dira. Horiek izanik, dena lortzeko gai delako.
Adimen ezezaguna da, eta batzuei beldurra sortzen die.
Bai, eta ondo dago beldurra izatea, eta normala ere bada. Nik ere izan nuen beldur hori hasieran. Baina, nire ustez, beldur hori ulertzeko eta, batez ere, kentzeko, egin dezakeguna oinarriak ulertzea da; bere arrisku zein mugak ulertzea. Hori da horri beldurra kentzeko ideiarik onena. Neure ikuspegitik, mundu guztia gonbidatzen dut honi buruz gehiago jakitera, beldurra kendu eta modu zuzen eta positiboan erabili ahal izateko. Hiru edo lau oinarri ulertzearekin nahikoa da interesa badago, horrek bere oinarria ulertzen eta erabiltzen lagunduko digulako.
Gero eta adimen artifizial gehiago ezagutzen ditugu, arlo jakinetan lan egiten dutenak. Gero eta gehiago sortuko dira?
Gehiago sortuko dira, bai, baina ez etengabe. Funtsean, gertatzen ari dena da, datuei esker konputatzeko gaitasuna dagoela ikusten dela. Beraz, oraintxe bertan gertatzen ari dena da dagoeneko ezagutzen diren tekniketatik abiatuta erabilera-modu edo -kasu asko sortzen direla. Lore bat balitz bezala, hostoak ateratzen zaizkiola ondoan. Baina hori bukatuko den une bat iritsiko da, beste teknologia berri bat sortuko delako.
“Bi datu-iturri daude eta biak daude administrazioaren aldetik oso erregularizatuta”
Adimen artifiziala datuetan oinarritzen dela aipatu duzu. Ze garrantzia du datu horiek ezagutzeak?
Datuetan oinarritzen dira, bai. Nik, datuaren zientzialari gisa, honako hau egiten dut: datuak eta lana hartzen ditut, adimen artifiziala izeneko kutxa beltz horretatik edo aipatu dudan karateka horretatik eraman ahal izateko. Beraz, oinarria honako hau da: nik zenbait daturi buruz iragarri nahi badut, historiko bat behar dut. Imajinatu fruta denda bat garela eta hemendik aurrera madalenak edo zerikusirik ez duen zerbait saltzea erabakiko dugula. Datuak bere horretan hartzen baditut, eta gaztatxo tarta moduko bat bezala ikusteko gai izango banintz, benetan datuen %100 frutarena izan da. Madalenak gomendatzea ezinezkoa da. Hori da datuaren zientzialariok egunerokoan egiten duguna; beraz, datuak ondo lantzen ez badira, ez dago balio duen adimen artifizialik.
Nondik lortzen dira datu horiek?
Bi datu-iturri daude nagusiki. Korporazio baten barrukoak edo pribatuak direnak daude, alde batetik: banku bat edo aseguru bat, jarduera eta arrisku desberdinekin, zure adimen artifizialeko ereduak egiteko. Badira kanpokoak edo irekiak diren datuak ere. Teknika desberdinak daude, scraping-a adibidez, robotak automatizatzeko ardura hartzen dutenak, orrialdetik informazioa hartzeko. Bestalde, erositako datuak daude. Horiek guztiak oso erregularizatuta daude datuen administrazioaren aldetik. Azken finean, kubata batek bezala funtzionatzen du: tragoa hartu, ginebra hartu, zukua hartu eta konbinatu, bilatzen duzun koktel hori egiteko. Horrela funtzionatzen du adimen artifizialak datuekin.
Gaiarekiko desinformazio handia dagoela esango zenuke?
Desinformazioa baino gehiago, uste dut gakoa dela adimen artifiziala mundu berria dela, eta sarrera-hesia eta bere oinarriak ere bai. Beraz, programazioaren oinarriak eta softwarea zer diren ezagutzen ez badituzu, eta horri matematika eta estatistika ez dakizkizula gehitzen badiozu, normala da gai hori gutxi menderatzea eta lehen aipatutako beldur hori agertzea. Azken finean, adimen artifizialeko edo, hobeto esanda, ezagutza artifizialeko bloke asko dira.
Baina abantailak ere eskaintzen dituzte. Horiek erabiltzen jakitea da gakoa?
Zalantzarik gabe. Hain zuzen ere, Youtubeko bideo bat atera berri da, GPT txata nola erabili aztertzen duena. Izan ere, izan ditzakeen mugak ulertuz eta tresna nola erabili behar den ikasiz gero, potentzial handikoa da. Eta hori da edozeinentzat gakoa. Ulertzea, informatzea eta nola erabili jakitea.
Nola aldatuko du etorkizuna adimen artifizialak? Horretarako prestatu behar gara?
Argi dago etorkizuna aldatuko duela, eta horretarako prestatu behar garela. Paradigma-aldaketa berri oro, edo teknologia berrien aldaketa oro, gaur egungo mundu honetan ematen den elektrizitatea bezala, Internet guztia guztiz konektatuta amaitzen den moduan, adimen artifiziala ere beste bloke bat gehiago da. Eta mundu globalizatu batean korapilatuta bukatuko du, auto autonomoek, energia berriztagarriek eta abarrek egingo duten bezala.
“Adimen artifizialak mundu globalizatu batean korapilatuta bukatuko du etorkizunean”
Ze proiektutan ari zara gaur egun lanean?
Big dataren programa nazionalaren ondoren, non adimen artifizialari buruzko hitzaldiak ematen aritu nintzen, soluzioen arkitektu gisa lan egitea erabaki nuen; funtsean, adimen artifizialeko edo big datako proiektu bati forma ematea helburu duena. Hortik aurrera, nire kabuz idatzi ditut gai honi buruzko gauzak, eta youtubeko kanala ere ireki dut. Orokorrean teknologiaz hitz egiten du: programazioan, big datan, etab zuzenduz.
2020an Busturialdeko Enpresa Ideien Lehiaketa irabazi zenuen, ArrAIn proiektuagaz. Zein zen proiektua?
Proiektu hori pilotu moduan geratu zen. Hau da, 2020an lehiaketa hori irabazi genuenetik, ez du jardunean jarraitzen. Nire familia osoa arrantzaren sektore tradizionaletik dator, eta ideia ona iruditu zitzaidan adimen artifiziala bezalako tresna hain berritua sektore horrekin nahastea proiektu honetan. Proiektuaren oinarria, arrain-mota eta haren tailua identifikatzeko kamerak erabiltzea zen, formula sorta jakin batekin noski, non une oro flotaren ehuneko eskaldaioa zein zen jakitea zen helburua.
