Barrutialde BHI institutua: tailerretik etorkizunera
Robotika kolaboratiboak ateak zabaldu dizkio etorkizunari Barrutialde BHI Lanbide Heziketako eta Bigarren Hezkuntzako Institutuan, Gironako Narcís Xifra ikastetxearekin elkarlanean dihardutela.
Barrutialde BHI institutua une erabakigarrian dago. Teknologia industriala abiadura bizian aldatzen ari den garai honetan, ikastetxeak erabaki argia hartu du: etorkizuneko gaitasunak gaurdanik txertatzea. Horren adibide da Industria 4.0 Aplikatutako Robotika Kolaboratibo proiektuan parte hartzen ari direla, Hezkuntza, Lanbide Heziketa eta Kirol Ministerioak eta Europar Batasunak (NextGenerationEU) finantzatua.
Deialdi nazionalak urtero zabaltzen diren arren, parte hartzea ez da automatikoa; ikastetxeek irizpide zorrotzak bete behar dituzte, eta aukeratutakoek 50.000 eurora arteko laguntza jasotzen dute, teknologia berritzaileak ezartzeko. Barrutialdek, kasu honetan, Gironako Narcís Xifra institutua du bidelagun, robot kolaboratzaileak ikastetxeko hezkuntzan uztartuz.
Barrutialde BHIren helburua ez da robotika bera, baizik eta fabrikazio eta diseinu zikloetan ikasten duten gazteei lan-munduan “gero eta ohikoagoak” diren sistema automatizatuak ezagutaraztea. Izan ere, ikastetxeak argi dauka nahiz eta robotikako ziklorik ez izan, enpresetan automatizazioak “gora egiten jarraitzen duenez”, gazteek tresna horiekiko lehenengo kontaktua behar dutela. Barrutialdeko ikasleek robotentzako tresnak fabrikatu dituzte, horrela, praktika errealarekin “lotura zuzena” sortuz.
Fabrikazioan robot kolaboratiboak erabiltzeak “jauzi kualitatibo handia” dakar. “Enpresetan, errepikakortasun handiko eta arriskutsuak diren zereginak robotek beteko dituzte pixkanaka, eta langileek makina horiek gidatu eta kontrolatuko dituzte”, gaineratu dute Barrutialdetik.
Hori abiapuntu, ikasle askok izango dute etorkizunean beso robotiko batekin lankidetzan aritzeko aukera. Gainera, Barrutialden duten robota kolaboratiboa denez, langileek babes berezirik gabe, eta “arriskurik gabe” lan egin dezakete.
Ikuspegi anitzak.
Teknologia hori zikloetan txertatzeko metodologia ere berritzailea izan da. Barrutialdeko Erdi Mailako Lanbide Heziketako ikasleek, esaterako, EIP II irakasgaian “enpresa txiki” bat sortu dute, eta horren produktu nagusia “robotarentzako tresna bat fabrikatzea” izan da. Goi Mailako Lanbide Heziketako ikasleek, berriz, sortutako tresna horiek “nola programatu eta integratu” ikasi dute. Ziklo bakoitzak bere ikuspegitik lantzen du robota: batzuek diseinua, besteek mekanika eta beste batzuek automatizazioa. Horrela sortu da, pixkanaka, “ikasketa-eredu diziplinarteko” bat.
“Ikasleentzat ere erreboluzio txiki bat izan da”, esan dute. Irakasleentzat, ordea, erronka bat izan da: “Robot kolaboratiboen erabilera ez da ohikoa izan fabrikazio mekaniko eta diseinuko zikloetan. Ondorioz, irakasleok formakuntza berezia behar izan dugu programazioan, segurtasunean, mantentzean eta protokoloen ezarpenean, besteak beste”.
Erronkarik handiena, baina, egunerokoan txertatzea izan da. Robotarekin nork, noiz eta nola lan egin erabaki behar izan dute, alegia. Mugak jarri, erabilera-protokoloak definitu, arriskuen aurrean prebentzio neurriak ezarri eta ikasleen ardurazko erabilera bermatu. Ikastetxetik azaldu dutenez, robotikak “errespetua” ematen du, baina ikaskuntza “bikaina” ere eskaintzen du.
“Beldur puntu batekin hasi ginen, robot hauek delikatuak eta garestiak direlako”, aitortu dute. Hala ere, prestakuntza-prozesu horrek “irakasleen ezagutza maila handitu” egin du, eta, eurek diotenez, ikasleek zein irakasleek “zenbat eta formakuntza gehiago izan, orduan eta gaitasun handiagoa lortuko dugu etorkizuneko lan mundura egokitzeko”.
“Abantaila estrategikoa”.
Enpresen aldetik oraindik ez dute feedback handirik jaso, proiektua duela gutxi martxan jarri baitute. Hala ere, Barrutialdeko irakasleak ziur daude industria-inguruneak begi onez ikusiko duela: inguru osoan ez dago robot kolaboratiboarekin lan egiteko aukera ematen duen ikastetxe askorik, eta hori “abantaila estrategikotzat” jotzen dute.
Horrelako proiektu batek, gainera, “ikastetxearen dinamika indartzen” duela nabarmendu dute, baita ikasleak motibatu ere, “ikuspegi errealista eta praktikoa” lantzen dutelako.
Teknologia berriak erakargarriak dira beti, eta ikastetxeak gazte eta familia gehiagorengana iristeko aukera bilatu nahi du. Etorkizunera begira, Barrutialdek argi dauka zein den hartu beharreko norabidea: hobekuntzan sakontzea eta gizarteak eskatzen dituen aldaketei adi jarraitzea. Robotika kolaboratiboa hasiera besterik ez da; ate bat ireki du, handia eta sendoa, ikasleen laneratzeko gaitasunei ekarpen berritzaileak eginez.
