Autozaintza, berdegunean gozatzen jarraitzeko giltza
Errugbilari bai, baina Jokin Eskolar (Gernika-Lumo, 1998) zerbait bada, errugbizalea da. Gernika Rugby Taldeko maila guztietatik igaro ostean, bere burua lehenetsi eta albora pausoa emateko beharra sentitu zuen. Gaur, motibazioa berreskuratuta, epaile lanetan dihardu.
Jolas modura hasi, lagunak egin, maitemindu, pasio bilakatu den amets horrek aurrera jarrai dezan lan egin, gorabeherak izan, zerua ukitu eta nola ez, egun bakoitza sentimendu horrek betirako iraungo duenaren ilusioz bizi. Ez da maitasun istorio baten kronologia. Edo bai. Jokin Eskolar umea zela maitemindu zen errugbiaz, eta istorioa forma aldatuz joan bada ere, sentipen horrek bere horretan dihardu gaur ere. Bizpahiru urte pasatu dira bere jokalari ibilbidea eten, eta berdegunetik urruntzearen beharra sentitu zuenetik, eta hasierako asmoa galdutako motibazioa berreskuratzea eta urte luzez jantzi duen kamiseta berde-beltza jantzita berriro zelairatzea bazen ere, azkenean, beste elastiko bategaz eman du pausoa: errugbi epaile da orain gernika-lumotarra.
Ume askok eta askok bezala, futbolean eman zituen bere kirol ibilbideko lehen urratsak Eskolarrek, baina osaba eta lehengusua errugbiaren munduan guztiz murgilduta zituenez, 11 urte zituela haiei kasu egin, eta probatzea erabaki zuen: “Lehenengo aldiz joan nintzenean, ez nuen entrenatu, baina bigarrenez joan nintzenean bai. Lehenengo urtea ez zitzaidan asko gustatu, ze, ni txikia izanik eta errugbia kontaktuzko kirola, beldurra ematen zidan”. Hala ere, “konpromisoa” hartuta zuenez, gogo gutxigaz bazen ere, Urbietara joatera “behartuta” ikusi zuen bere burua. Urteak aurrera egin ahala baina, kirola gero eta gehiago ezagutuz joan zen, eta horrekin batera, gero eta gehiago gozatzen: “Errugbia odolean sartu zitzaidan, nire familiakoei bezala”.
Argazkia: Pedro Urrutxua
Gernika Rugby Taldearen eskutik, Urbietan hazi eta hezi da epailea. Klubeko maila guztietatik igarotakoa da, eta orain, kanpotik begiratu, eta hausnartzeko tartea hartuta, urte guzti horiek errugbilari zein norbanako gisa utzi diotena “oso polita” dela aitortu du, bere nortasuna garatzeko bidean “eragin handi eta garrantzitsua” izan duelako. Kirolari legez zerua ukitzea lortu zuen Eskolarrek, bere bihotzeko taldeagaz Ohorezko Maila lehiatzeko aukera izan baitzuen.
Onena, lagunak.
Errugbia ezagutzen ez duenari zer den azaltzea “zaila” bada ere, balioak eta “familia sentsazioa” nabarmenduko lituzke. Izan ere, errespetua nagusi den espazioak sortzen ditu errugbiak, “pertsona guztiak” baitira ongi etorriak: “Denek dute garrantzia bera, denak errespetuz tratatuak dira, epailea barne”. Balio horiek ditu oinarri GRTn emandako urteetatik atera duen gauzarik garrantzitsu eta positiboenak: Urbietan egindako lagunak eta sortutako harremanak. “Lehen egunean bakarrik joan nintzen, ez nuen lagunik. Urbietara iristean, egoera berean zeuden hainbat pertsona zeuden, eta lagunak egin nituen hasieratik; gero, lehenengo taldean beste kuadrilla bat eratu genuen. Zalantzarik barik, mundu honetan lortu dudan gauzarik aberasgarriena bertako harremanak dira, gaur egun, nahiz eta taldearen parte ez izan, bere horretan mantentzen direnak”.
Epaileak nostalgia puntu bategaz gogoratzen du formakuntza urteetan lehen taldera iristeko ametsa “gero eta hurbilago” ikusten zuen garaia: “Umetan ez diezu kategoriei erreparatzen, partidu guztietan dena ematea da garrantzitsuena. 16 eta 18 urtez azpiko taldeetan, senior zein bigarren taldea hurbilago ikusten dira. Seriotasun gehiago dago, profesionaltasun puntu bat. Hor ikusten da bakoitzak noraino jarraitu nahi duen”. Lehiakortasun horrek “are gehiago” motibatu zuen gernika-lumotarra, bere kirol ibilbidean “aurrerapauso garrantzitsua” ekarriz. Hala, bide horretan lagundu dioten entrenatzaile, jokalari eta lagun guztiekin eskertuta dago.
Kudeaketa “gogorra”.
Gernika Rugby Taldeko etxeko jokalariak errugbilariak dira pasioz, baina lanbide izatetik urrun, bestelako ikasketa eta ofizioekin uztartu behar izaten dute beraien kirol ibilbidea: “Ikasle nintzenean, ez dut esango erraza izan zenik, baina ondo kudeatzen nuen, batik bat unibertsitatean, nire kontura antolatu ahal nintzelako. Halere, kontutan hartu behar da astean lau entrenamendu zirela zelaian, beste hiruzpalau gimnasiokoak, eta gainera, asteburu asko kanpoan igarotzen nituen”. Baina, ikasketak amaituta, lana, formakuntza, errugbia eta kirol instalazioetatik haratagoko bizitza uztartzea “gero eta zailagoa” da. Bere burua bigarren egoera horretan ikusi zuenean, zerbaitek klik egin zuen basurde ohiaren barruan, eta orduan erein zen gaur epaile izatea ekarriko zuen lehen hazia.
“Hainbeste gustatzen zaidan hori ez disfrutatzera iritsi nintzen, eta ez nuen ulertzen”
“Errugbian jokatu nituen azken hiruzpalau urteak oso gogorrak izan ziren niretzat, eta kudeaketa txar horrek albora pausoa eman behar izatera eraman ninduen”, aitortu du. Une horretan bi lan, masterreko ikasketak eta entrenamenduak eta bidaiak uztartzen zituen, eta ez zuen egoera “batere ondo” kudeatu: “Hainbeste gustatzen zaidan hori ez disfrutatzera iritsi nintzen, eta ez nuen ulertzen. Niretzat errugbia oso garrantzitsua zen oraindik, baina ez nuen batere gozatzen; era berean, ez nengoen uzteko prest. Urte horiek infernua izan ziren”. Bere bizitzako zati handi bat kirolari eskainita, berdegunetik kanpo Jokin Eskolar nor zen ezagutzeak errespetua sentiarazten zion.
Egoera horretan, bere burua lehenetsi, eta alborako pausoa ematea erabaki zuen, errugbitik guztiz urrunduko ez zenaren jakitun. Denboraldi erdian jakinarazi zien entrenatzaileei etenaldi bat behar zuela, eta egoera bere barnetik atera, eta hitzetan jartzea zaila izan bazen ere, lehen unetik lantalde teknikoaren zein taldekideen babesa jaso zuen. Hurrengo denboraldian, motibazioa guztiz berreskuratu gabe ere, elastiko berde-beltza jantzi zuen berriro, baina identifikatzea zaila zitzaion horrek bere horretan jarraitzen zuen.
Autozaintzaren garrantziaz jabetuta, orduan bai, eperik ezarri barik, berdegunetik urruntzea erabaki zuen: “Errugbia niretzat beti izan da erabateko gozamena, eta hori pasatzen ez zela ikusita, albora pausoa ematea erabaki nuen. Errugbian jarraitzea zen asmoa, baina denbora gutxiago eskatuko zidan zerbaitetan, gerora berriro zelaira bueltatzeko. Gaur, ordea, ate berriak zabaldu zaizkit”.
“Laguntza behar bada, eskatu egin behar da, eta albora pauso bat eman behar bada, beldurrik barik eman”
Berari gertatu zaiona uste baino ohikoagoa dela nabarmendu du Eskolarrek, kirol zelaietatik at ere, bizitzako “edozein esparrutan” gertatzen diren egoerak baitira: “Nire kasuan zaletasun bategaz izan da, eta zorionez, ez dut bizitzeko nahitaez behar. Denok bizi dugun edo bizi dezakegun zerbait da, eta normaltasun osoz hitz egin behar da. Laguntza behar bada, eskatu egin behar da, eta albora pauso bat eman behar bada, beldurrik barik eman”.
Epaile lanetan pozik.
Eskolarrek argi zuen zerbait baldin bazen, errugbiari lotuta segitu gura zuela zen, baina jokalari ibilbidea eten zuenean, ez zekien jarraipen horrek ze forma hartuko zuen: “Beti izan dut kuriositatea, eta etorkizun urrunean epaile izatea gustatuko litzaidakeela pentsatzen nuen. Klubean Bizkaiko federaziorako norbait behar zenez, arlo horretan muturra apur bat sartuta nuen, eta errugbia uztean, epaile lanak gero eta gehiago egiten hasi nintzen. Gero eta gehiago gustatzen hasi zitzaidan”.
“Berriro berreskuratu dut errugbian egiten dudanaz gozatze hori eta berriro ni neu naizela sentitzea oso pozgarria da”
Bizkaitik, Euskadiko Rugby Epaileen Federaziora, eta bertatik, “maila nazionalera”. Jauzi hori urtebeteko epean egiteko “zortea” izan zuen gernika-lumotarrak: “Ez nuen aukera hori horren arin espero, baina hartu egin nuen, eta horretan nabil denboraldi honetan”. Egindako hautuagaz pozik dago, “erronka polita” izateaz gain, gorantz egiten jarraitzeko aukerak ikusten dituelako: “Oso motibagarria da. Berriro berreskuratu dut errugbian egiten dudanaz gozatze hori eta berriro ni neu naizela sentitzea oso pozgarria da”.
Epaile lanak eraman du Eskolar berriro ere Urbietako zelaira, duela bi urtera arte bere etxea izan den horretara. Jokalari ohi legez, “sekula” ezingo du Gernika Rugby Taldea tartean dagoen neurketa batean epaile nagusi gisa jardun, baina bai, ordea, marrazain legez. Hala, “kasualitatez” postu horretan ikusi zuen bere burua iaz, eta basurde ohiari “oso gogorra” egin zitzaioan. Urbietara joan behar zen marrazainak min hartu zuenez, berak ordezkatu behar izan zuen: “Oso urduri jarri nintzen. Hainbeste aldiz jokatu dudan zelaira joan behar izan nuen, afizio eta jokalari berberekin, jokalarien artean nire lehengusua egonda… Zentzu guztietan nire onena eman nahi nuen, ahalik eta partzialena izan”.
“Jokalari nintzela aurrean nahi nuen epaile hori izatea da nire helburua”
Gernika Rugby Taldeak 2025-2026 denboraldian etxean jokatutako lehen jardunaldian ere Eskolar izan zen marrazaina, eta lasaiago egon bazen ere, ez luke errepikatu nahi: “Espero dut berriro Urbietara marrazain modura joan behar ez izatea; jokalari moduan nahiago izaten da etxean jokatu, baina epaile legez…”.
Berdegune horretan hamaika epaile izan zituen uztartze-erdilari zela, eta zalantza barik, ardura “berezia” sentitu zuen neurketa horretan: “Jokalari moduan nahikoa txarra nintzen epaileekin. Orain, beste leku batetik ikusita, hobea izan nintekeela uste dut. Jokalari nintzela aurrean nahi nuen epaile hori izatea da nire helburua”. Gustuko badu ere, ez da lan erraza, ondo ulertzen duelako jokalariek une oro sentitzen dutena, eta epaile gisa autoritatea badu ere, errugbilariekiko errespetua mantentzea “ezinbestekoa” dela deritzo.
Motibazioa galdu zuen momentua gogoratuta, gaur gaurkoz, “egunean egunekoa bizi eta momentuaz gozatzea” da Eskolarren lehentasuna. “Ahalik eta urrunen” ailegatzea gustatuko litzaiokeela aitortu arren, bere buruari helburu zehatzik ez finkatzea erabaki du: “Denboraldi hau topera hasi dut, oso motibatuta nago. Egia esan, momentu honetan ez dut faltan botatzen jokatzea. Pila bat disfrutatzen ari naiz, eta inoiz baino murgilduago nago errugbiaren mundu honetan”. Jokalari eta epaile gisa egunerokotasuna antolatzearen ezberdintasunaz hausnartzean, aste bitartean epaile izatea “errazagoa” dela ondorioztatu du; asteburuetan, berriz, leku batetik bestera aritu behar izaten du: “Jokalari modura, batzuetan etxean jokatzen duzu, beste batzuetan kanpoan, eta gainera, sarri, zalegoa zure alde egoten da; epaile zarenean, berriz, egokitu zaizun tokira zoaz, bakarrik. Ez duzu taldekiderik, ez aldagelakoen babesik, eta zer esan zaleenaz. Askoz bakartiagoa da, eta zentzu horretan, psikologikoki gogorragoa”.
Errugbi eskolaren ardura.
Jokalari bai, epaile ere bai. Hala ere, bi horiek ez dira errugbiari, eta batez ere talde gernika-lumotarrari lotuta izan dituen rol bakarrak. “Gaztea” zela entrenatzaile titulua atera, eta lan horretan hasi zen 18 urtez azpiko taldean. Bertan, hasieratik eta kategorietan gora egitean, “koherentzia falta” sumatu zuen: “Nire kluba izan denez, oraindik nire kluba dela sentitzen dudanez eta beti nire taldea izatea espero dudanez, kexatu beharrean, ahalik eta ekarpen positiboena egiteko asmoz, proiektu bat egin nuen”. Denbora luzez aritu zen GRTko Errugbi Eskola birplanteatzeko lana gauzatzen, eta behin bukatuta, zegokionari aurkeztu eta erantzun positiboa jaso zuen. Hala, plana indarrean jartzea erabaki zuten: “Onura asko lortu genituen, ume asko hasi ziren kirolean eta urte oso politak izan ziren. Lan gogorra da, baina esker onekoa”.
Bizitza tarteko, “pena handiz” eskolaren kudeaketa laga behar izan zuen, baina oroitzapenak hain dira onak, non etorkizunean jarraipena ematea gustatuko litzaiokeen.
“Bidean jende onagaz egin dut topo, askok entrenatzaile bakarrik ez, hezitzaile rola ere izan dute”
Harrobiaren garrantziaren jakitun bada ere, Gernika-Lumo bezalako herri batean maila altuan lehiatzeko atzerriko jokalarien beharra dagoela uste du. Hala ere, herriko jokalariek lehen taldean duten presentzia “azpimarratzekoa” da: “Gutxi izan gaitezke, baina beti irteten da zerbait ona horretatik. Harrobi barik ez dago talderik, bigarren talde barik ez dago talderik, 18 urtez azpiko talde barik ez dago talderik… Senior taldea garrantzitsua da, baina eskolatik oinarriak lantzen jarraitu behar da. Orain ere lanean ari dira, eta horri garrantzia ematen zaiola ikustea beti da pozgarria barrutik bizi eta horren parte izan garen guztiontzat”.
Eskolarrek errugbia bertatik bertara ezagutzeko eta etxekoen babesagaz “errugbiaz gozatzeko zortea” eduki du, eta eskolaren ardura hartzean, bere misio bilakatu zuen aukera hori gainontzekoen esku ere egotea: “Bidean jende onagaz egin dut topo, askok entrenatzaile bakarrik ez, hezitzaile rola ere izan dute. Hori da nik harrobiarentzat nahi nuena, entrenatzaile rolean geundenok ahalik eta onenak izatea, umeak pozik egoteko”.
“Zailena ez zen izan albora pausoa ematea. Zailena talde horren parte izateari uztea izan zen”
Berak entrenatutako errugbilarietako bat edo beste senior taldera iritsi dira, eta beste batzuk bigarren taldean dihardute. Denez “harro” badago ere, “pena puntu bategaz” bizi du beragaz hazitako horiekin jolasteko aukerari uko egin izana: “Ez dakit bihar zer gertatuko den, ez dut aterik itxi nahi, baina bai, beraiekin ez jolastea da pena gehien ematen didan gauzetako bat”. Halere, gertatzen dena gertatzen dela, Urbietan animatzen egongo da.
Harmailetatik animatzera.
Denbora “gutxi” igaro da elastiko berde-beltza kentzea erabaki zuenetik, eta gaur gaurkoz, oraindik ere “oso gogorra” egiten zaio une on zein txarrak bizi izan dituen zelai horretara zale gisa bertaratzea. Edozelan ere, harmailatik zein urrunetik, bere lagun, taldekide ohi eta bere klubarentzat “onena” desio du beti: “Zailena ez zen izan albora pausoa ematea. Zailena talde horren parte izateari uztea izan zen, lagun talde batetik kanpora pausoa ematea zelako”.
Gogorra bada ere, lagunek lagun izaten jarraitzen dute, eta taldeak, Eskolarrek bezala, aurrera jarraitu du. Biharko egunez Urbietara bertaratzeak gazi-gozo izateari utziko dio: “Espazio horretan barruan nuen guztia eman nuen, eta orain, kanpotik ikustean, sufritu egiten da. Denbora igaro ahala baina, Urbietako harmailetan beste zale bat izango naiz, ziur”
