«Kriminalizazioa babestuko dute legez; hori oso gogorra da»
Hiritarren Segurtasunerako Legeak eskubideak are gehiago murriztuko dituela ohartarazi du, besteak beste, protestarako eskubidea ere kriminalizatuko duelako.Amaiur koalizioaren parlamentaria da Madrilen, eta kazetaria ere bada, bertsolaria izateaz gain...
Hiritarren Segurtasunerako Legeak eskubideak are gehiago murriztuko dituela ohartarazi du, besteak beste, protestarako eskubidea ere kriminalizatuko duelako.
Amaiur koalizioaren parlamentaria da Madrilen, eta kazetaria ere bada, bertsolaria izateaz gain. Adierazteko moduak, beraz, asko izan ditu Onintza Enbeitak (Muxika, 1979), baina askatasun hori kolokan ikusten du uztailaren 1ean indarrean jarriko den Herritarren Segurtasunaren Legearekin.Atzera bueltarik ez dago, ezta?
Atzera buelta egon daiteke Gobernua aldatuz gero, eta legea aldatuz gero.
Herritarren Segurtasunerako Legeak seguruago egingo al gaitu?
Ez, lege hau Gobernuaren Segurtasunerako Legea delako. Azken lau urteetan Alderdi Popularrak (PP) helburu argi bat izan du: eskubide sozialak murriztea. Lan erreforma, dependentziaren legea… Eskubide sozialak murrizten dituzten hainbat lege aurkeztu ditu. Orain, protestarako eskubiderik barik utzi nahi ditu beraien eskubideak murriztuta ikusi dituztenak. Beraz, ondo diseinatutako lege bat da.
Aurreko legeen segida bat.
Bai, hori da. Estatu obedientea, isila eta eskubide sozialik gabekoa nahi dute, eta bide horretan beste pauso bat besterik ez da.
Bestelako interesik ba al dago PPk berak, aldebakarrez, onartutako legearen atzean?
Egia da Alderdi Popoularrak ez duela beste inoren babesik eduki. Izan ere, legea bera oso gogorra da. Eskuma izan gobernuan, zein ezkerra izan, herritarrak beti izan du protestarako eskubidea; edo greba egiteko eskubidea. Baina gaur egun, inolako eskubiderik gabe geratuko dira herritarrak. Lege hau oso gogorra da, eta berau babestea oso zaila da edozein alderdirentzat. Hala ere, Segurtasunerako Legea onartu ostean etorri den Yihadismoaren kontrako itunarekin alderatuz gero, ikusten duzu azken horri PSOEk babesa eman diola. Beraz, non dago muga? Azken batean, legeak eurak, bata eta bestea, oso lotuta daude. Bati Hiritarren Segurtasunerako Legea deitu diote, eta besteari Terrorismo Jihadistaren kontrako Legea. Baina legeak eurak irakurtzen dituzunean ohartzen zara izugarria dela eskatzen dutena.
Izugarria, zein zentzutan?
Hiritarren Segurtasunerako Legeak dio protesta baketsu batean parte hartzeagatik 6.000 eurora arteko isunak ordaindu beharko direla. Poliziei ezin zaie argazkirik atera. Azken urteetan sare sozialek posible egin dute poliziaren gehiegikeriak jende askorengana heltzea. Baina, lege berriarekin, gehiegikeria horiek ezingo dira erakutsi, eta ezingo dira salatu. Beraz, argi dago noren segurtasunerako den lege hori. Egia da PP bakarrik dagoela, baina jakin gurako nuke aitzakia horrekin zenbatek egingo duten lo lasai; eta, zoritxarrez, bat baino gehiago izango dira.
Giza eskubideak deuseztatuko diren kontziente al dira herritarrak?
Uste dut ez direla kontziente. Bai PPk, baita komunikabideek ere, jakin dute lege honen ondorioak ezkutatzen. Ez da eztabaida serio bat eman, eta jendeak uste du betiko kontua dela. «Manifestazioa eginez gero, polizia etorriko da». Ez. Kontua da manifestaziorako baimena lortzea ere ia ezinezkoa izango dela. Isunak izugarriak izango dira, eta delitu bihurtu dituzten gauzak ere asko dira. Esaterako, escrache bat orain arte ez da ilegala izan, baina lege berriarekin hori ere legez kanpo geratuko da. Ez hori bakarrik, ondorioak terrorismo delituentzako zigorrak baino gogorragoak izan daitezke.
Orain arte kode zibilak jasotzen zituen hainbat gauza, beraz, kode penalaren menpe geratuko lirateke.
Bai, hori da. Eta orain arte falta ziren gauza asko delitu bihurtuko dira, eta delituaren ondorioa kartzela zigorra edo inhabilitazioa dira. Pankarta baten atzean egotea delitu izango da, esate baterako. Horregatik diogu hau guzti hau oso ondo diseinatu dutela; lehenengo eskubideak kendu dizkigute, eta, gero, eskubide horien aldarrikapena kriminalizatu.
Legea esku artean hartu eta irakurri zenuen lehenengo aldian, ze inpresio izan zenuen?
Legearen aurreproiektua hartu genuenean horrela esan nion lankide bati: «Ni Franco hil ostean jaio nintzen, baina iruditzen zait honelako zerbait izan zela garai hura». Herritarren Segurtasunaren Legeak dioenetik hiru laguneko protesta bat disolbatzeraino ez dago ezer. Harrigarriena da legeak berak babestuko duela kriminalizazioa, eta hori oso gogorra da.
Kazetaria ere bazara… Informatzeko eskubiderik egongo al da?
Non geratuko da kazetarien adierazpen askatasuna? Manifestazio batera polizia baldin badoa, barrikada horrek bi alde izango ditu. Non geratuko da kazetariaren askatasuna barrikada horren alde bakarra baino ezin badu atera? Inoiz ezingo dut bi aldeen froga grafikorik erakutsi. Eta, horrek ekarriko duena da, gertatutakoa kontatzean nire berba izango dela erregimenaren berbaren kontra egingo duena. Nork dio ustez gezurra publikatzeagatik ez zaituztela epaiketara eramango? Madrilen ger- tatu da hori orain dela gutxi. Etxe kaleratze batean barreka ari ziren bi poliziari argazkia ateratzeagatik isuna heldu zaio kazetari bati.
Menpeko herritarrak nahi dituzte.
Bai, eta lege horren arabera, denak gara errudun kontrakoa erakutsi arte.
Legea ez dago indarrean oraindik, baina Euskal Herrian dagoeneko informazioa emateagatik zigortu gura dute Iraitz Salegi kazetaria.
Euskal Herrian urte asko daramatzate lege hori aplikatzen. Hor daukagu 80ko hamarkadako Plan Zen (Zona Especial Norte). Aspalditik aplikatu digute kriminalizazio hori, baina horrek ez du esan nahi kezkatu behar ez dugunik. Euskal herritarren kontra, eta, batez ere, Euskal Herriko sektore baten kontra denak balio du. Horren barruan sartzen da legeak asmatzearena, eta gurekin esperimentatu dituzten legeak gaur egun Segurtasunaren Legean aplikatuko dituzte. Gure borroka isildu nahi izan dute, baina gaur egungo beste borroka batzuk isiltzearen beharra daukate. Beraz, zer geratuko zaio guztia kendu dioten horri? Kalera ateratzea, besterik ez.
Baina lege berriak hori ere zigortuko du.
Bai, eta atzetik datozenek ere zigortuko dute. Herritarren Segurtasunerako Legea ezin daiteke ulertu Zigor Kode Berria eta Terrorismo Jihadistaren kontrako Legea kontuan izan barik. Elkar elikatzen dute. Orain arte kode zibilak jasotzen zituen gauza asko zigor kodeak jasoko ditu; beraz, delitu bihurtuko dira. Bestalde, Jihadismoaren aurkako itunak zehaztuko du zer den delitu eta zer ez, eta Zigor Kode berriak ezartzen dituen zigorrak eskandalua dira.
Ondorioa, beraz, gureak egin duela eta zer eginik ez dagoela.
Bai, bai, beti dago zer egin. Pentsatu nahi dut jendeak kalera ateratzen jarraituko duela. Jendeari zenbat eta eskubide gehiago kendu, gutxiago dute galtzeko. Beraz, pentsatu nahi dut hau guztia agintarien kontra bueltatuko den bumeran bat dela.
