• Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Ajangiz
  • Arratzu
  • Bermeo
  • Busturia
  • Ea
  • Elantxobe
  • Ereño
  • Errigoiti
  • Forua
  • Gautegiz Arteaga
  • Gernika-Lumo
  • Ibarrangelu
  • Kortezubi
  • Mendata
  • Morga
  • Mundaka
  • Murueta
  • Muxika
  • Nabarniz
  • Sukarrieta
  • Albistea
  • Askotarikoa
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ibon Bergara Etxearte
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
Sartu
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
  • Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Ajangiz
  • Arratzu
  • Bermeo
  • Busturia
  • Ea
  • Elantxobe
  • Ereño
  • Errigoiti
  • Forua
  • Gautegiz Arteaga
  • Gernika-Lumo
  • Ibarrangelu
  • Kortezubi
  • Mendata
  • Morga
  • Mundaka
  • Murueta
  • Muxika
  • Nabarniz
  • Sukarrieta
  • Albistea
  • Askotarikoa
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ibon Bergara Etxearte
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Ajangiz
      • Arratzu
      • Bermeo
      • Busturia
      • Ea
      • Elantxobe
      • Ereño
      • Errigoiti
      • Forua
      • Gautegiz Arteaga
      • Gernika-Lumo
      • Ibarrangelu
      • Kortezubi
      • Mendata
      • Morga
      • Mundaka
      • Murueta
      • Muxika
      • Nabarniz
      • Sukarrieta
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritzia
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • JOLASTU GEUGAZ!
  • Agenda
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
    • Hitz eta Pitz
  • Agurrak / Eskelak
    • Zorion Agurrak
    • Eskelak
  • Zerbitzu gida
  • Bereziak
    • Adimen A.
    • Naturan barrena
    • Euskaldunak Australian
  • Nor gara
  • Publizitatea
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
Sartu
Politika

Rwanda: Bertsio ez ofiziala

Oihana Cabello Elorriaga
Busturialdea
2014/11/20
OLYMPUS DIGITAL CAMERARwandara begira jarri ditu Jordi Palou-Loverdos abokatuak jardunaldi antimilitaristen saioan parte hartu dutenek. Espainiako Auzitegi Nazionalean den Rwanda/R.D. Congo auzian, biktimen abokatua da bera. «Kereila horrek ezertarako balio izan badu, gatazkaren alde izkutua argitara ateratzeko izan da», dio. Rwandako gerra krimenak ez ziren 1994an hasi, ezta amaitu ere. Eta, genozidioa ez dute Rwandan bakarrik egin, Kongoko Errepublika Demokratikoan ere. Eta ‘gerra zibila’ deritzena, ez da bi etnien (hutuak eta tutsiak) arteko gatazkaren ondorioz izan; edo ez horregatik bakarrik. Batetik, Rwandan ezezaguna den hirugarren etnia bat ere badagoela azaldu du Palou-Lovardosek: «Twas-a da Rwandako jatorriko etnia». Hala ere, biktima horiek eta beste asko bertsio ofizialak ez ditu kontuan hartzen. Eta bertsio ofizial hori hankaz gora jarri zuen atzoko hitzaldian. 1994ko apirilaren 6an Rwandako eta Burundiko presidenteen kontrako atentatuaren osteko sarraskia da nazioartean zabaldu dena –hiru hilabetetan ia milioi bat pertsona hil zituzten; gehienak tutsiak–. «Baina gatazka lehenagotik zetorren. 1990etik 1994ra ere biktima asko izan ziren Rwandan, baina 1994ko apirilean Rwandako Frente Patriotikoak (FPR)  herrialdea inbaditu zuenetik uztailera arteko geraterak bakarrik zabaldu dira nazioartera». Gertatutakoa «orkestratuta» zegoela dio abokatuak: «Rwanda ez zen helburua, Kongoko Errepublika Demokratikoa baizik. Herrialde hartan, 1996az geroztik, ia 5 milioi lagun hil dituzte». Interes ekonomikoak «Mobutu Kongoko presidente zenean ere ‘Belgikako enpresa’ deitzen zioten  lurralde hari». Urrea, diamanteak, zura, gasa zein petroleoan aberatsa da lurralde hori; «baina baita columbita-tantalite mineralean ere. Telekomunikazio eta telefoniako enpresentzat garapen urteak ziren, eta minerale hori oso baliagarri zuten». Europako potentzia ekonomikoek, baina, batez ere, Amerikako Estatu Batuek bi herrialde horietan duten interesa agerian dela dio abokatuak: «1996. urtean Rwandako errefuxiatu tutsien  aurka egin zuen FPR-k, tankeekin, helikopteroekin…». Eta gerra tresna horiek AEBei esker lortu zituzten. Atxilotzeko aginduak Kongon eta Rwandan hil dituzten euskal herritar (Isidro Uzkudun), katalandar eta espainolen familiek aurkeztu zuten kereila Auzitegi Nazionalean. «2008. urtean FPRko 40 agintari politikomilitarren kontrako atxilotze aginduak eman zituen Auzitegi Nazionalak». Hala ere,inor ez dute atxilotu. Horietako bat Nueva Delhin enbaxadorea zen, eta inmunitate diplomatikoa zuen. Beste bat Hegoafrikan bizi da, eta asilo politikoa onartu diote. «Asilo hori bertan behera utz dezaten, harremanetan gara herrialde hartako giza eskubideen aldeko erakundeekin». Noizbait gizateriaren kontrako krimenen arduradun horiek epaituko dituztela espero du, baina trabak ugariak dira. «Rwandarako Nazioarteko Zigor Auzitegia sortu zuten Nazio Batuek; baina estatutuek diote 1994ko urtarriletik abendura arteko krimenak baino ez dituela ikertuko, eta data horren osteko krimenak ere ugariak dira». AEBek, Europako potentzia ekonomikoek eta multinazionalek interesak dituzte oraindik Afrikako bi herri horietan.

Busturialdeko albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Agenda

uztaila 2025

al.ar.az.og.ol.lr.ig.
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Busturialdeko azken berrien buletina!

Buletina barikuetan bidaltzen da, eta Busturialdeko asteko berri nagusiak biltzen ditu.

Harpidetu

Datuak ondo jaso dira. Eskerrik asko.

Izen-abizenak eta posta elektronikoa sartu behar dira.

Posta elektronikoak ez du formatu zuzena.

Arazo bat gertatu da eta ezin izan da izena eman. Jarri gurekin harremanetan mesedez eta barkatu eragozpenak (Akatsaren kodea:).

  • 94-627 10 85 / 607 29 22 23
  • busturialdea@hitza.eus / gernika@hitza.eus
  • Elbira Iturri kalea, z/g. 48300, Gernika-Lumo
  • Publizitatea
  • 94-618 72 99 / 647 35 56 54
  • busturialdea@hitza.eus / bermeo@hitza.eus
  • Atalde 17, atzealdea. 48370, Bermeo
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.