"Plataforma izan da herritarrek informazioa lortzeko bide bakarra"
Sollube Gane Parke Eolikoaren proiektua ezagutu zutenetik, hori bertan behera uzteko helburuagaz lanean aritu da SOS Sollube plataforma. Asteon alegazioak aurkeztu dituzte Bizkaiko Industria Administrazioaren Lurralde Ordezkaritzan.
Iñigo Prada Erraiz SOS Solluko kidea. Sollube Ganeko proiektu eolikoaren berri noiz izan zenuten?
2023ko azaroan, baina ez zen Sollubekoa, Emeranto auzotik hurbilago zegoen beste bat baino. Sollube Ganekoa abenduan atera zen, eta orduan hasi ginen elkartzen. Hasiera batean, Larrauri inguruko jendea ginen gehienbat.
Ze helburugaz sortu zenuten SOS Sollube?
Proiektua gelditzeko asmoagaz sortu genuen, baina hasieran, garrantzia asko eman genion proiektuaren informazioa herrietan zabaltzeari ere. Bi urte igaro dira, eta gaur arte informazioa zabaldu eta gaiarekiko sentsibilitatea pizten saiatu gara.
Dibulgazio lana egiteko beharra sentitu duzue, beraz.
Bai, izan ere, informazio guztia, edo publikoa dena behintzat, Eusko Jaurlaritzak bere webgunean argitaratzen duena da, eta informazio oso gutxi da. Lehenengoz aldizkari ofizialean agertzen zenetik, aurreproiektua argitaratu arte, ia urtebete igaro zen, eta aurreproiektutik azken proiektura beste urtebete. Informazio gehiago lortzen saiatzeko, udal batzuekin harremanetan egon gara, batez ere Bakiokoarekin.
“Dirua enpresa pribatu batek jarriko du, eta irabaziak enpresa pribatuarentzat izango dira”
195 metroko sei errota eta 117 metroko dorre metereologikoa jarri nahi dituzte, horietatik hiru, Bermeon. Ze arrisku sor ditzake horrek?
Nahiz eta mendi tontorrean egon, auzo batzuk oso gertu daude, esaterako Tribis, Arronategi eta Mañu. Gainera, informazioa berandu iritsi delako alegazioetan guztiz zehatz sartu ez dugun arren, URAkoen arabera, errotak jarri nahi dituzten lekuan gutxienez 30 akuifero daude. Parke eolikoak, gainera, babestutako animalien biziraupenerako planak arriskuan jartzen ditu.
Eusko Jaurlaritza al da proiektuaren promotorea?
Ez, proiektuaren promotorea enpresa pribatu bat da, kasu honetan Savana Power Solar 19. Jaurlaritza lizentzia ematen duen instituzioa da. Nahiz eta, agian, Jaurlaritzak horrelako proiektu bat aurrera eramatean interesa izan, dirua enpresa pribatu batek jarriko du, eta irabaziak enpresa pribatuarentzat izango dira.
Enpresa pribatuak lehenestea salatu duzue.
Bai. Inpaktu izugarria izan dezakeen proiektua da, eta gure ustez, horrelako proiektu bat jarri nahi bada, herritarrei horren berri ematea izan beharko litzateke lehen pausoa. Gure ustez, gardentasun falta handia egon da.
“Proiektua aurrera eraman nahi bada ere, guretzat argudio indartsua da gutxienez legeak betetzea eskatzea”
Indarrean dauden legeak urratzen dituen proiektua dela diozue.
Suposatzen dugu Agenda 2030 planaren barruan estrategia batzuk finkatu direla, eta marko horren barruan, Jaurlaritzarentzat zentzuzkoa dela horrelako proiektu bat aurrera eramatea. Proiektua lehenesten dute, eta ez dituzte ez legeak, ez araudiak, ez planak begiratzen. Proiektua aurrera eraman nahi bada ere, guretzat argudio indartsua da gutxienez legeak betetzea eskatzea.
Zer nabarmendu duzue alegazioetan?
Gauza ezberdinak landu ditugu. Batetik, parke eolikoa egin gura duten lurraren zati handi batean eukalipto eta pinudiak egon arren, babestutako ekosistemak eta aztarna arkeologikoak ere badaudela jaso dugu. Horrez gain, proiektuak aurrera eramateko, horien zentzua neurketa meteorologiko batzuen bidez justifikatu behar da, urtebeteko neurketa eginez. Sollube Ganeko Parke Eolikoaren kasuan, ez da neurketarik egin, estimazioak baizik.
“Kezkatuta eta haserre gaude, gauza bat esan eta beste bat egiten delako”
Energia Zamudion kontsumituko litzateke.
Hori da salatzen dugun beste puntu bat. Sarri entzuten dugu energia berriztagarriak behar ditugula, baina honelako proiektu bat ikustean, konturatzen gara energia hori ez dela herrian kontsumituko. Solluberen kasuan, kablea Zamudiora iritsiko litzateke. Eskualdean elektrizitatea energia berriztagarrietatik sortzeko proiektuak horren beharrezkoak badira, zergatik ez da sortutako energia hemen kontsumitzen? Kezkatuta eta haserre gaude, gauza bat esan eta beste bat egiten delako.
Bermeoko Udalak ere alegazioak aurkeztu ditu. Ze balorazio egiten duzue?
Ez ditugu aurkeztutako alegazioak bere osotasunean irakurri, baina gutxi gorabehera badakigu zer alegatu duten. Uste dugu beharrezkoa zela udalak alegazioa prestatzea, baina gure abokatuak hiru astez egon dira alegazioak prestatzen eta denbora oso gutxi zela esaten zuten, gauza serio eta sendoa prestatzea oso zaila delako. Guk, plataforma bezala, udalak bere alegazioak azaltzea eskertuko genuke.
Alegazioak aurkeztuta, orain zer?
Prozedura administratiboari dagokionez, itxaron egin behar dugu. Erantzunak jasotzea urtebetera luzatzen da normalean, baina bi urte ere izan daitezke. Jaurlaritzak txostena argitaratu arte, beraz, ez dugu berririk izango. Halere, ez gara geldi geratuko. Gaiak eta plataformak berak Bermeon eta Busturialdean garrantzia hartu dutenez, pentsatu dugu ondo legokeela pare bat aste igarotzean, beste hitzaldi bat ematea.
“Bereziki azken bi hilabeteetan lan handia egin dugu, sinadurekin, alegazioekin, diru-bilketagaz… eta jendeak lan hori asko eskertu digu”
Zeintzuk dira erantzun posibleak?
Hiru aukera daude: baimena ematea, bertan behera uztea edo aldaketak proposatzea. Hau da, Jaurlaritzak ikusten badu proiektua egiteko aldaketaren bat egin behar dela, proposamena egin dezake. Enpresak proposamena onartu eta proiektua aldatu edo bertan behera utzi ahalko luke.
Herritarren erantzuna nolakoa izan da?
Alde batetik oso polita izan da. Bereziki azken bi hilabeteetan lan handia egin dugu, sinadurekin, alegazioekin, diru-bilketagaz… eta jendeak lan hori asko eskertu digu. Bermeoko Udalak bete beharko lukeen hutsunea bete dugu, udalak ez duelako informaziorik eman. Herritarrek informazioa lortzeko izan duten bide bakarra plataforma izan da, eta oso eskertuta agertu dira. Alegazio epea hilabete ingurukoa izan da, baina epe horretan bizpahiru egunez egon gara Bermeon. Egun horietan 1.000 sinaduratik gora batu ditugu, eta hori asko da.
Parke eolikoak herritarren egunerokotasunean eragingo luke?
Bitxia da, horrelako proiektuek aurrera egin ahal izateko, hegaztien eta narrastien ingurua zaindu behar da, baina pertsonez ez da inon hitz egiten. Legez betebeharreko gauza bakarra da parkea landa edo hiri nukleoetatik gutxienez 500 metrora egotea. Plana aztertzen aritu gara, eta ikusi dugu etxe asko 500 metro baino gutxiagora daudela. Halere, gutxieneko distantzia betetzen saiatu arren, errotek ia 200 metro izango lituzketela kontuan izanik, uste dugu distantzia txikiegia dela.
“Gure proposamena txikitik hastea da, herria parte sentitu eta onurak ikusteko”
Ze alternatiba proposatzen duzue SOS Sollubetik?
Horrelako proiektu bat egiteko dirua badago, eta Solluben haize errotak jartzea bideragarria bada, zergatik ez da bideragarria beste mota bateko proiektuak egitea? Zergatik ez dira udalerrietan komunitate energetikoak proposatzen? Proposatzen den ereduagaz, betiko modeloa erreproduzitzen dela uste dugu. Gure proposamena txikitik hastea da, herria parte sentitu eta onurak ikusteko.
Abokatuak ordaintzeko diru bilketagaz zabiltzate.
Bai, nahiko ondo doa. Abokatuak ere horrelako proiektuen kontra daude, eta gutxiago kobratuko digute. Udal batek 15.000 euro inguru ordaindu beharko lituzke eta guri 9.000 eurotan utzi digute. Ordaintzeko erraztasunak ere eman dizkigute. Oraindik falta dugu, baina iritsiko gara. Diru gehiago lortuz gero, etorkizunera begirako hitzaldiak eta ekintzak pentsatu ahalko genituzke.
