Gernika-lumotarrak, Andra Mari eta San Roke jaiak hasteko prest
Bost eguneko denetariko eta denentzako eskaintzagaz osatutako egitaraua prestatu du Gernikako Jai Batzordeak. Etzi hasi [abuztuak 14] eta astelehenera arte [abuztuak 18] kamiseta zuriek eta festarako gogoak hartuko dute Gernika-Lumo.
Argazkia: Txebi Arriaga Kamiseta zuriak, zapiak, mahoiak eta galtza bakeroak prest dituzte gernika-lumotarrek. Bi egun baino ez dituzte falta Andra Mari eta San Roke jaietan murgiltzeko, eta urduritasuna eta festarako gogoa igartzen hasi dira herritarren artean. Beste askok, berriz, abuztuaren 14tik [eguna] 18ra [astelehena] dena espero duten bezala atera dadin lanean dabiltza: txosna muntaketa, kaleen apainketa, edarien eskaera… Urte guzttia zain egon eta gero, bost egunak ahalik eta gehien aprobetxatuko dituzte.
Bezperada egunean [abuztuak 14] Urdaibai Kantagunea Kantuzaleen Alkartearen eta Gernikako Txosna Batzordearen progoiagaz eta txupinazoa botata emango diete hasiera ofiziala jaiei, orduan jantziko baitute zapia lepoan. Hala ere, jai batzordeak egun guztiko egitaraua atondu du, goizean goizetik XVI. Nazioarteko Zesta Puntako finalak hartuko baititu udalerriak. Eguerdian ez dira gernika-lumotarrentzat bereziak diren kuadrilla bazkariak ere faltako. Gauean, Txoriburu, Leihotikan eta Zirkinik Bez taldeek edukiko dute txosna eremua girotzeko ardura.
Andra Mari [abuztuak 15] egunez, berriz, urteroko egitarauaz gozatuko dute: gazteak taldeko txistulariekin eta Busturialdeko gaiteroekin dianan hasiko dute eguna, eta goizean zehar umeek gargantua eta goitibehera tailerra izango dituzte aukeran. Arratsaldean, Euskal Inertzia Koparako puntuagarria izango den Gernikako XLI. Goitibehera Jaitsieran batuko dira. Lilibertsok ere ez du hutsik egingo, eta beste urte batez, bertso saioa antolatu dute Seber Altube auditorioan. San Juan Ibarrako jai eremua Kuttune musika taldeak alaituko du iluntzean, Pasealekua, berriz, Tanxungueiras talde galiziarrak eta Fiakumek.
Zapatuan [abuztuak 16] San Roke egunean batuko dira herritarrak. Eguneko egitarauak alde batetik bestera ibiltzera eramango ditu, Gernikako zaindariaren egunerako denetariko eskaintza prestatu baitute. Gure garrafie elkarteak antolatuta Gernikako garrafa eta txistorra dastatzeko aukera egongo da eguerdian, Pasealekuan; 13:00etan, Ikurrinari omenaldia egingo diete, Urdaibai Kantaguneak eta Arrano Elkarteak antolatutako euskal kantak kalerik kale ekimenagaz bat egin aurretik.
Sukalki txapelketa.
San Roke egunez falta ezin den osagairik bada, sukalki txapelketa da. Aurtengoa lehiaketaren 21. aldia izango da. 25 urtetik beherakoen txapelketak, berriz, bederatzi urte beteko ditu aurten. Sukaldean bakoitzak bere trebetasuna erakutsi dutenak, zein taberna batean izena eman eta kozinatzeko ardura hartu nahi izan ez dutenak bazkari herrikoian batuko dira, herrian guztian zehar banatuta. Arratsaldean umeentzako denetariko eskaintza egongo da, eta kirolzaleek, Jai Alai pilotalekuan edukiko dute hitzordua. 18:00etan Gernika Grand Slameko final handiaren jaialdia hasiko da, eta bertan izango dira etxeko puntistak diren Unai Lekerika eta Xabier Barandika. Batak edo besteak eramango du aurten txapela etxera, ber bikoteagaz batera.
Su artifizialak ere ez dira faltako. Aurten Valecea Pirotecniaren esku geratu da Gernika-Lumoko iparraldeko saihesbidetik zerua kolore eta forma ezberdinez beteko duen ikuskizuna aurrera eramatea. Ostean, 23:00etan, Gernikako Txosna Batzordeak ekitaldia deitu du Pasealekuan, 30 urte aldarrike lelopean. Jarraian, Rodeo eta Viva Belgrado izango dira oholtzara igo eta gernika-lumotarrak dantza eta saltoka ipiniko dituzten taldeak.
Mozorroak, kalera.
Kamiseta zuriak gorde eta mozorroak aterako dituzte herritarrek San Roketxu (abuztuak 17) egunean. Txosna batzordetik proposatutako gaiari jarraiki, musika talde edo abeslari mitikoz beteko dira udalerriko kaleak. Juan Kaltzada kalean batuko dira mozorroen desfilean parte hartu gura dutenek. Mozorrotuta edo mozorro gabe, baina Ziraun, Merina Gris eta Altxa Porru taldeek eskainiko dituzte kontzertuak domekan, Pasealekuan. Ausartenek, goizaleko 04:00etan urteroko hitzordua edukiko dute Merkurion: kulero, faja, tanga eta galtzontzilo lasterketa.
Aurreko egunetatik pilatutako nekeari aurre egin, eta astelehenean [abuztuak 18] San Roketxutxu egunagaz agurtuko dituzte herriko jaiak. Goizean arku tiraketa erakustaldia eta txinbera lehiaketa izango dituzte aukeran, eta eguerdi aldera, gargantuagaz eta Kittu taldeagaz ibilbidea egin ahal izango dute, Artekale, San Juan Ibarra, Merkatu Plaza, Barrenkale eta Juan Kaltzada kaleetatik zehar. Arratsaldean jubilatuek briska eta mus txapelketetatko finalak jokatuko dituzte, eta haurrek, berriz, umeen txokoa edukiko dute aukeran. Gazteentzako ere xake tailerra, bizikleta geldoen txapelketa eta mahai-futbol txapelketa antolatu dituzte. 19:30ean txokolatadan elkartu eta 20:00etan Esna Gazte ikuskizuna ikusteko batuta agurtuko dituzte Andra Mari eta San Roke jaiak.
Gune Morea eta gababusa.
Gernika-Lumoko Udalak “jai seguruago eta berdintasunezkoagoen aldeko konpromisoarekin” jarraituz, doako garraio zerbitzua eta indarkeria matxistaren aurkako sentsibilizazio ekimenak gauzatuko ditu jaietan. Aurreratu dutenez, plana bezperada eta San Roketxu egunen artean egongo da martxan.
Bidebusaren gaueko zerbitzuak 23:00etatik 06:00etarako ordutegia izango du, orduroko maiztasunagaz. Ibilbideak zehar herriko hainbat puntu batuko ditu Bidebusak, autobus geltokian, ospitalean, Lorategietan, Errenterian, Tiloetan, Villa Argentinan, Seber Altuben, Allende Salazarren, hilerrian, Iturriondon, Mestikabason, Araban eta Lurgorrin izango baititu geralekuak.
Azaldu dutenez, hartu duten “neurri nabarmenetako bat” eskaera bidez gelditzeko aukera da, “batez ere goizaldean bakarrik itzultzen diren emakumeentzat”. Hala, erabiltzaileek gidariari eskatu ahal izango diote etxetik edo azken helmugatik ahalik eta gertuen uzteko, “betiere ibilbidearen barruan eta trafikorako baldintza seguruetan”. Udaletik jakinarazi dutenez, ekimen honekin gauez oinez egiten diren joan-etorriak murriztea bilatu dute, eta baita etxera itzultzea “kezkatzeko arrazoi bihur ez dadin bermatzea” ere: “Dispositiboak helburu bikoitza du: festa-gauetan ibilgailu pribatuaren erabilera murriztea eta emakumeek espazio publikoan parte-hartze handiagoa izatea sustatzea, berdintasunean eta beldurrik gabe. Garraio segurua zerbitzu praktiko gisa ez ezik, jaiegunetan bizikidetza indartzeko tresna gisa ere ulertzen da”.
Era berean, Berdintasun Sailak indarkeria matxistaren aurkako informazio guneak jarriko dituztela iragarri dute. Andra Mari eta San Roke jaietan “erraz ikusteko karpak” jarriko dituzte Pasealekuan, 23:00etatik 06:00etara bitarteko ordutegian. Ekimen honek ere “helburu bikoitza” duela argitu dute: “Herritarrak indarkeria sexisten inguruan sentsibilizatzea eta kalteberatasun-egoeran egon daitezkeen emakumeei informazioa eta baliabideak eskaintzea. Entzuteko, laguntzeko eta erantzuteko ere balioko du espazioak”. Horrez gain, udalak eraso matxistei aurre egiteko jarduera-protokoloa duela zehaztu dute, “hainbat toki-eragilegaz” batera lankidetzan gauzatu dutena: “Udalerrian gerta daitezkeen indarkeria matxista kasun aurrean koordinatzeko eta jarraipena egiteko mekanismoak jasotzen ditu”.
EGITARAUA:
- Etzi, bezperada eguna.
- 10:30. XVI. Nazioarteko Zesta Punta Txapelketako finalak.
- 14:00. XVI. Nazioarteko Zesta Punta Txapelketaren amaiera eta sari banaketa.
- 19:30. Elizkizuna, Andra Mari elizan.
- Ostean, Hilarion Eslavaren Salbea, Andra Mari koralak abestuta.
- 20:45. Pregoia Urdaibai Kantagunea Kantuzaleen Alkartea eta Gernikako Txosna Batzordea.
- Jarrain, txupinazoa eta jaitsiera, Makazaga Musika Alkarteagaz eta Txaranga Txorongogaz eta erraldoi eta buruhandien konpartsagaz, Gernika Rugby Taldearen eskutik.
- 21:00/00:30. Xaibor diskofesta ibiltari mundiala, kalez kale.
- 22:00. Kontzertuak, Pasealekuan: Txoriburu, Lehiotikan eta Zirkinik Bez.
- 22:30. Kontzertuak, San Juan Ibarran: Mariach9i Imperial de Guanajuato.
- 00:00/03:00. Drogei buruzko Informazio eta Testing Zerbitzua, Saraspe Plazan.
- Barikua, Andra Mari eguna.
- 11:00. Diana Gazteak taldeko txistulariekin eta Busturialdeko gaiteruekin.
- 12:30. Meza Nagusia, Andra Mari elizan.
Ostean, erregelak Elai-Alai dantzari taldearen eskutik eta ohiko kopaua. - 12:30. Gargantua, Adolfo Urioste kalean eta umeentzako goitibehera tailerra.
- 13:00. Euskal kantak kalerik kale, Urdaibai kantaguneak eta Arrano elkarteak antolatuta.
- 16:30. XLI. Goitibehera Jaitsiera, Lumotik Merkurioraino.
- 17:30. Umeen txokoa, Merkatu plazan.
- 17:30. Erraldoi eta buruhandien konpartsa, Gernika Rugby Taldearen eskutik.
- 19:00. Lilibertsok antolatuta, bertso -saioa Seber Altube auditorioan.
- 21:00. Kontzertuak, San Juan Ibarran: Kuttune.
- 22:30. Kontzertuak, Pasealekuan: Tanxugueriras eta Fiakun.
- Zapatua, San Roke.
- 11:00. Diana gazteak taldeko txistulariekin eta Bausturialdeko gaiteruekin.
- 11:00. Meza nagusia, Andra Mari elizan.
- Ostean, Uriko aurreskua Elai Alai dantzari taldearen eskutik eta ostean, kopaua.
- 12:00. Kantak kalerik kale, Eingo taldeagaz.
- 12:00. Apar jaia, Foru Plazan.
- 12:30. Gargantua, San Juan Ibarran.
- 12:30. Gernikako garrrafie (limonadie) eta txistorra dastaketa.
- 13:00. Ikurrinari omenaldia.
- Ostean, euskal kantak kalerik kale Urdabai kantaguneak eta Arrano Elkarteak antolatuta.
- 14:00. XXI. Sukalki txapelketa.
- 15:00. Bazkari herrikoia.
- Bazkalostean, Lilibertso taldeko bertsolari gazteak eta trikitilariak kopla kantari mahairik mahai.
- 17:30. Umeen txokoa, Merkatu plazan. (3-10 urte)
- 17:30. Gazteen txokoa eta futbolin txapelketa, Foru plazan (11-16 urte).
- 17:30. Gazteentzako apar jaia, Foru plazan (11-16 urte).
- 18:00. Erraldoi eta buruhandien konpartsa.
- 18:00. Gernika Grand Slam finala.
- 19:30. Ipuin kontalaria, merkatu plazan.
- 20:30. Larrain dantza herrikoia, Juan Kaltzada kalean zehar.
- 22:30. Su artifizialen ikuskizuna.
- 22:30. Kontzetuak San Juan Ibarran: Bibide.
- 23:00. Gernikako Txosna Batzordearen ekitaldia, Pasealekuan.
- Ostean, kontzertuak: Rodeo eta Viva Belgrado.
- Domeka, San Roketxu eguna.
- 12:00. Apar jaia, Foru plazan.
- 12:30. Kalejira Kittu taldearekin.
- 12:30. Gargantua Adolfo Urioste kalean.
- 19:00. San Roketxuko mozorroen desfilea.
- 20:00. Elektrotxaranga orkestra.
- 21:30. Kontzertuak Pasealekuan: Ziraun, Merina Gris eta Altxa Porru erromeria.
- 04:00. Kulero, faja, tanga eta galtzontzilo lasterketa, Merkurion.
- Astelehena, San Roketxutxu.
- 11:00. Arku tiroketa erakustaldia.
- 11:00. Txinbera lehiaketa herriko umeentzat Errenterian, ipar saihesbidearen azpian.
- 12:00. Apar jaia, Foru plazan.
- 12:30. Gargantua, San Juan Ibarran.
- 12:30. Kittu taldea kalez kale.
- 17:00. Jubilatuen briska eta mus txapelketetako finalak.
- 17:30. Umeen txokoa, Merkatu Plazan.
- 17:30. Gazteen txokoa, xake tailerra, bizikleta geldoen erakusketa eta futbolin txapeketa, Foru plazan.
- 18:00. 2025eko Euskadiko 3. mailako aizkolari txapelketako finala, Merkatu plazan.
- 19:30. Txokolatada, Merkatu Plazan.
- 20:00. Esna Gazte ikuskizuna
