EH Bildurentzat "ez da nahikoa" udal gobernuak proposamenak aintzakotzat hartzeko izandako borondatea
EAJko udal gobernu taldeak EH Bilduren proposamenekin lerrokatzeko "ahalegin xumea" egin duela uste dute koalizio subiranistakoek, udal gobernuak beraientzat "garrantzitsua den diru-sail bat ere ez" onartu ez badu ere. Alderdi jeltzaleak oraindik "aurrerapauso handiak" eman behar dituela eta, alkateari "konfrontazioan ardaztutako aroa" atzean uzteko deia egin diote.
Foruko EH Bilduk aurrekontuetarako egin duen proposamena «jasangarritasuna eta euskara eta euskal kultura sustatzeko proiektuetan» ardaztu dela azpimarratu du: «Aurreko agintaldi eta jarduneko agintaldiko lehenengo urtean ez bezala, EAJren udal gobernuak gure proposamenak aintzakotzat hartzeko borondatea izan du, erantzuna nahikoa izan ez bada ere».
Udal gobernua «herritar guztientzat» gobernatzen ahalegindu beharko litzatekeela aldarrikatu dute, «udalean dauden sentsibilitate denak eta herritar guztien iritziak kontuan hartuz». Izan ere, EH Bildutik egin dizkioten proposamen guztiak baztertu dituztela jakinarazi dute. Alkateak proposamenak ez onartzeko ematen dizkien arrazoi nagusiak «aurrekontuak oso doituak egotea eta aurrera ateratzeko diru falta izatea» izan dira, baina gero urtero «superabit garrantzitsuak» izaten direla nabarmentzea leporatu diote alkateari. Hala ere, aurten sumatu duten «jarrera aldaketa arina» aurrerapausotzat hartu dute: «Etorkizunean elkarlanean oinarritutako kultura politikoa gailentzen joango den itxaropena piztu digu».
Politika zehatzen beharra. Euskara eta euskal kultura «indartzeko» aurrekontua 5.000 eurotan handituko da. Igoera «ondo» baloratzen duten arren, «ez da nahikoa» EH Bildukoentzat: «Urte guztiko programa kultural osatu batek aurrekontu duina behar du, eta horregatik EH Bilduk 12.000 eurokoa izatea proposatu zuen». Udal gobernuak, onartutako aurrekontuekin, euskal kulturak eta euskararen erabilerak bizi duten «joera beherakorra» aldatzeko politika zehatzak aplikatzeari «uko» egin diola zehaztu dute. EH Bilduk Forua Uemako kide izatea proposatu zuen, udalerriarentzat «inflexio-puntua» suposatuko zuelakoan, baina alkateak «beharrezkoa ez dela eta kostu altua daukala» argudiatuz, ezezkoa eman zien. Era berean, Lea-Artibai, Mutriku eta Busturialdeko HITZAri diru laguntza zuzena ematea proposatu zuten, «hainbat eta hainbat udalek egiten duten bezala», baina alkatea «ez ematean tematuta» dagoela adierazi dute. «Eskualdeko berriak jorratzen dituen idatzizko eta euskarazko egunkari bakarra dugu; horrelako komunikabideak aurrera atera daitezen, beharrezkoak dira udalen diru laguntza zuzenak».
Udalak jasangarritasuna «2024an burutuko zen gai bat» izango zela ziurtatu arren, 2025erako helburu bezala aurkeztu dutela nabarmendu dute, «gainera aurrekontu garrantzitsu batekin». Hausnarketa egiteko parte-hartze prozesua irekitzea «positiboa» dela uste badute ere, «gehiegizkoa» iruditzen zaie aholkularitza enpresa bat kontratatzea eta herritarren iritzia ezagutzeko 10.000 euro gastatzea.
Helburu zehatzen falta. Basogintzari dagokionez, udal politiken helburua ez zehaztea leporatu diote udal gobernuari. Koaliziokoek aurrekontu «txiki» batekin urtero lurrak erosi eta espezie autoktonoak landatzea proposatu dute. Aurrekontuak biltzen duen garbiketa, zuhaitz landaketa eta karobiaren konponketa «egin beharreko mantentze lan soil bezala» ikusten dituzte, eta ez dute uste basogintza politika estrategian txertatzekoak direnik. Udalak 20.000 euro bideratuko ditu Torrebarriko autobus geltokia berritzera, eta beste horrenbeste tren geltokiko aparkalekua egokitzera, eta EH Bildukoek ez dute uste hori garraio publikoa sustatzeko diru sail legez hartu beharko litzatekeenik: «Herriko bide eta zerbitzuen mantentze lanen barruan sartu beharko litzateke».
Gogoratu dute oposiziotik «hainbat urte» daramatzatela udalak hondakinen arloan daraman «politika negargarria» salatzen: «Inongo helburu eta estrategiarik gabe igaro dira hainbat urte, eta badirudi berdin jarraituko dutela». Koaliziokoen iritziz, herrian ez dago hondakinak murriztu eta birziklatze maila handitzeko «ez epe ertain, ez epe luzerako estrategia garbirik», eta Busturialdeko Mankomunitatean sartzeak herriko «birziklatze maila negargarria» aldatuko duenik ez dute uste: “Are gutxiago edukiontzietan pegatina batzuk jarriko dituen 2.000 euroko setsibilizazio prozesu batekin”.
Energia eraginkortasunaren arloan, aurrekontuan 40.000 euro aurreikusten ditu herriko argiteria aldatzen jarraitzeko, 2.000 argiteria ikuskaritzarako eta beste 2.000 euro energia komunitatearen inguruko aholkularitzarako, baina oposiziokoentzat “ez da argi ikusten” udal gobernuaren helburua: “Argiteria kontsumoa murrizteaz gain ez du inongo politika irmorik aplikatuko EH Bilduk proposatzen duen bezala, herritarren autokontsumoa sustatu eta herritarrak energia iturri berriztagarrietatik kontsumitu dezaten”.
“Positiboki” baloratu dute Energia Komunitatearen inguruan azterketa egiteko gobernu taldeak erakutsitako asmoa, “oso xumea” dela uste badute ere: “2.000 eurorekin ezin da inongo asmo zehatzik aurrera atera”. Zehaztu dutenez, alkateak denbora igaro du “Energia Komunitatea Forun bideragarria ez dela esaten”, baina orain hori aztertzeko prest agertu da: “Gu laguntzeko prest egongo gara”. Hala ere, helburu zehatza falta dela nabarmendu dute.
“Diru-sarrera garrantzitsua”.
Jasangarritasunaren arloan azpimarratu dute udalak martxan duen proiektu europarraren bitartez (Ichosell proiektua) 40.000 euroko “diru-sarrera garrantzitsua” izango du hurrengo bi urteetan, “apenas gastu gehigarririk egin gabe”. Nabarmendu dutenez beraientzat “ezinbestekoa” da diru hori “jasangarritasun politika zehatz eta ausartetan inbertitzea“, eta hori helarazi diote gobernu taldeari “aurrekontu hobekuntza proposamenean.
