• Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Ajangiz
  • Arratzu
  • Bermeo
  • Busturia
  • Ea
  • Elantxobe
  • Ereño
  • Errigoiti
  • Forua
  • Gautegiz Arteaga
  • Gernika-Lumo
  • Ibarrangelu
  • Kortezubi
  • Mendata
  • Morga
  • Mundaka
  • Murueta
  • Muxika
  • Nabarniz
  • Sukarrieta
  • Albistea
  • Askotarikoa
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ibon Bergara Etxearte
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
Sartu
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
  • Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Ajangiz
  • Arratzu
  • Bermeo
  • Busturia
  • Ea
  • Elantxobe
  • Ereño
  • Errigoiti
  • Forua
  • Gautegiz Arteaga
  • Gernika-Lumo
  • Ibarrangelu
  • Kortezubi
  • Mendata
  • Morga
  • Mundaka
  • Murueta
  • Muxika
  • Nabarniz
  • Sukarrieta
  • Albistea
  • Askotarikoa
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ibon Bergara Etxearte
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Ajangiz
      • Arratzu
      • Bermeo
      • Busturia
      • Ea
      • Elantxobe
      • Ereño
      • Errigoiti
      • Forua
      • Gautegiz Arteaga
      • Gernika-Lumo
      • Ibarrangelu
      • Kortezubi
      • Mendata
      • Morga
      • Mundaka
      • Murueta
      • Muxika
      • Nabarniz
      • Sukarrieta
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritzia
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • JOLASTU GEUGAZ!
  • Agenda
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
    • Hitz eta Pitz
  • Agurrak / Eskelak
    • Zorion Agurrak
    • Eskelak
  • Zerbitzu gida
  • Bereziak
    • Adimen A.
    • Naturan barrena
    • Euskaldunak Australian
  • Nor gara
  • Publizitatea
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
Sartu
GizarteaPolitika

Gernika-Lumo memoria historikorako leku izendatu dute

Apirilaren 13ko Espiniako Aldizkari Ofizialak iragarri zuen bezala, Gernika-Lumo memoria historikorako leku izendatu dute, ofizialki. Urte askotako borrokoran ostean, Espainiako Gobernuak aitortza hori egin dio herriari. Horrez gain, "Gernika-Lumoko bonbardaketako ibilbidea" sortu dute.

Gontzal Mendibe Miguel
Gernika-Lumo
2024/04/17

Kostabakoa izan ez den arren, Gernika ofizialki memoria historikorako leku izendatu du Espainiako Gobernuak; hala baieztatzen du apirilaren 13ko Espainiako Aldizkari Ofizialean agertutako argitalpenak. Urte askotako borrokaren emaitza da izendapena. Gernika-Lumoko memoria elkarteek urteak pasa dituzte izendapen hori eskatzen, eta iaz iragarritako asmoari jarraiki, Gernika-Lumoko bonbardaketaren 87. urteurrenaren atarian iritsi da argitalpena.

2022ko irailean indarrean sartu zen Memoria Demokratikoaren Espainiako Legea izan da lorpen honen abiapuntua. Lege horren baitan, memoria historikorako leku izendatu zitezkeen tokien zerrenda bat prestatu zen. Zerrenda hori memoria elkarte desberdinek prestatutakoa izan zen, eta proposamenen artean Gernika-Lumo sartu zuten. Legeak 1936ko estatu kolpearen, 36ko gerraren, diktadura frankistaren eta erbestearen ondorioz “herritarren kontrako errepresio edo indarkeriaren gune izan diren lekuak, eraikinak, paisaiak edota kultura ondasun ez materialak” izendatzen ditu memoria historikorako leku legez.

Aurretik, baina, iazko apirilaren 26an, bonbardaketaren 86. urteurreneko egunean, Felix Bolaños Espainiako Presidentetzarako eta Memoria Demokratikorako ministroak Gernika-Lumoko Zalloko kanposantuan iragarri zuen Gernika-Lumo izango zela Espainiako Memoria Demokratikoaren Legeak aurreikusten zituen “memoria lekuetan” lehena. Egun hura, gainera, historikoa izan zen: Espainiako Gobernuak lehen aldiz bidali zuen ministro bat bonbardaketaren biktimak omentzera.

Espainiako Gobernua: “Historiaren sinboloa da Gernika-Lumo. Aniztasun kulturalaren eta linguistikoaren eredu izateaz gain, gizarteak gerretan sufritzen duena islatzen duen herria da”.

Herri osoa, izendatuta.
Bolañosek iragarritako albistea pozgarria izan zen arren, arrabotsa sortu zuen Memoria Demokratikoaren Zuzendaritza Nagusiak publikatutako espedienteak. Izan ere, Gernikako Batzarretxea soilik izendatzen zuen memoria historikorako leku. Egoera horren aurrean, Gernika-Lumoko Udalak, Bizkaiko Batzar Nagusiek, Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak eta EHUk alegazioak jarri zituzten. Horiek aztertuta, Espainiako Gobernuak espedientea aldatu eta herri eremu osoa izendatu du memoria historikorako leku.

Apirilaren 13an argitaratutako Espainiako Aldizkari Ofizialak iragarri zuen martxoaren 13an adostu zela Gernika-Lumo memoria historikorako leku izendatzea, ofizialki. “Historiaren sinboloa da Gernika-Lumo. Aniztasun kulturalaren eta linguistikoaren eredu izateaz gain, gizarteak gerretan sufritzen duena islatzen duen herria da”, jasotzen du Aldizkari Ofizialean argitaratutakoak. Demokrazioaren berreskurapenean erreferente bihurtu den herria izateaz gain, “bakearen kultura indartzen” duela azpimarratzen du. Izan ere, 1937ko apirilaren 26an bere osotasunean erasotu zuten udalerria Espainiako, Italiako eta Alemaniako legioek, baina Gernika-Lumok beti egin dituela memoriaren aldeko aldarrikapenak nabarmendu dute. Gehitu dute bakearen alde borrokatu duen herria izateaz aparte, egia, justizia eta erreparazio aitortzak aldarrikatu dituelako izendatu dutela memoria historikorako leku.

Bonbardaketa erro duen ibilbidea.
Horregatik guztiagatik, Espainiako Gobernuak herri osoa izendatu du memoria historikorako leku. Horrez gain, bederatzi “geltoki” izango dituen “Gernika-Lumoko bonbardaketako ibilbidea” sortu dute. Bederatzi puntuek dute pisu historiko garrantzitsua. Lehenengoa, Gernika-Lumoko Batzarretxea da. Bonbardaketak herriko eraikinen %85 erraustu zuen arren, Gernikako Arbolak eta Batzarretxeak zutik segitu zuten.

Bigarrena, Eriako Lorategiak dira. Hori da gerrako biktimen omenez eraiki zen lehenengo monumentu publikoa, 1987koa. Izatez, Eduardo Chillidaren monumentu bat jarri nahi zen, baina astirik ez zegoenez, Jesus Aldama arkitektu gernika-lumotarraren obra jarri zuten. Nola ez, lurpeko babeslekuak ere sartu dituzte ibilbidean. 1937an herriak zituztenak: Santa Maria kalekoa, Astra, Unceta eta Talleres Gernikakoa, eta Pasealekukoa. Santa Maria kalekoa gaur egun Turismo Bulegoa dagoen tokian zegoen; 450 pertsonentzako tokia zuen eta bonbardaketa egunean beteta zegoen. Astra, Unceta eta Talleres Gernikakoak osorik geratu ziren bonbardaketan, erasotzaileek industriagune hori ez baitzuten suntsitu nahi izan. Pasealekukoa, berriz, erasotua izan zen arren, zutik jarraitu zuen, bertan egon zirenak bizirik ateratzea lortuz.

Pipergorri elkartea: “Gure elkartearentzat pozgarria da Gernikako Gerra Presoen Ospitale Militarra ondareen zerrenda honetan ikustea”.

Hurrengo geltokia, Europako Herrien Parkea da. Bertan, Euskal Herriarekin lotutako erreferentzi kulturalak aurki daitezke; bereziki, Txillida monumentuak. Bosgarren puntuan herrian zehar ikus daitezken eskulturak aipatu dituzte: Jon Iturarte Artolaren Marimeta, Nestor Basterretxearen Agonia de fuego, Labauria Plaza, Labauriaren busto alboan dagoen Lekukoak, Gerrazi Ez eta George Steeren bustoa.

Bakearen Museoa da seigarren hautaketa. Gernikako bonbardaketan errotutako museoa da, eta bonbardaketaren inguruko dokumentazioa zentro espezializatua duen eraikin bakarra da. Hurrengoa ere ikerkuntzarekin lotutakoa da: Bakearen Ikerkuntza Zentrua. Gernika Gogoratuz Fundazioaren Bakearen Ikerkuntza Zentroa 50. urteurrenean sortu zen eta memoriaren eta bakearen alde egiten du lan.

Zortzigarrena, Gerra Presoen Ospitale Militarra da. Gaur egun herriko instititutua den horretan, ospitale militarra egon zen 1938 eta 1940 artean. Azken geltokia bonbardaketako biktimen omenezko mausoleoa da, Zalloko hilerrian kokatuta dagoena; bonbardaketako eta 36ko gerrako biktimen gorpuzkinez osatutako sarkofagoa dago han.

Pipergorriren ekarpena.
Espainiako Aldizkari Ofizialiaren zapatuko argitalpenaren inguruan, Pipergorri Elkarteak irakurketa bat egin du. “Gure elkartearentzat pozgarria da Gernikako Gerra Presoen Ospitale Militarra ondareen zerrenda honetan ikustea. Izan ere, Gernika-Lumoko memoria kolektiboa eta demokratikoaren atal esanguratsua da”, adierazi dute. Era berean, mausoleoaren atalean Pipergorrik jarritako 269 Memoriala ere aipatzen dela azpimarratu dute. “Balorazio positiboa” egin dute, aipatutako gune biak memoria historiarako leku izendatu dituztelako.

Gernika-Lumoko pertsona, talde eta eragile orok borrokatzen du egia, justizia eta memoriaren alde. Izendapen hau, besteak beste, herriaren borrokari esker eman da. Beraz, argi geratu da, beste behin ere, herrian gertatutakoa inoiz ahaztu behar ez dela.

Busturialdeko albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Agenda

uztaila 2025

al.ar.az.og.ol.lr.ig.
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Busturialdeko azken berrien buletina!

Buletina barikuetan bidaltzen da, eta Busturialdeko asteko berri nagusiak biltzen ditu.

Harpidetu

Datuak ondo jaso dira. Eskerrik asko.

Izen-abizenak eta posta elektronikoa sartu behar dira.

Posta elektronikoak ez du formatu zuzena.

Arazo bat gertatu da eta ezin izan da izena eman. Jarri gurekin harremanetan mesedez eta barkatu eragozpenak (Akatsaren kodea:).

  • 94-627 10 85 / 607 29 22 23
  • busturialdea@hitza.eus / gernika@hitza.eus
  • Elbira Iturri kalea, z/g. 48300, Gernika-Lumo
  • Publizitatea
  • 94-618 72 99 / 647 35 56 54
  • busturialdea@hitza.eus / bermeo@hitza.eus
  • Atalde 17, atzealdea. 48370, Bermeo
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.