Gerra bat hasten denean edo giza eskubideen urraketa bat emoten denean komunikabideek betebehar sozial bat dute? Geroge L. Steer kazetari famatuak, esaterako, baietz uste zuen, eta Gernika-Lumoko sarraskia hurbiletik ezagutu ostean, euskaldunen eta errepublikaren alde egin zuen 36ko gerran. The Times egunkariaren bitartez bonbardaketaren zabalkundea egiteaz gain, laguntza militarra eskatu zion Erresuma Batuari, hegazkinak eta armak Euskal Herrira bidaltzeko erregutuz. Izan be, lehenengo biderrez historian, biztanle arruntak erasotu zituen armada batek hegazkinak erabiliz. 75 urte beranduago, galdera horri erantzuna emoten saiatu dira nazioarteko eta bertoko kazetariak bonbardaketaren urteurreneko egitarauaren barruan. Hain zuzen, Iñaki Soto Garako zuzendaria, Bingen Zubiria Deiako zuzendaria, Javier Moreno El Paiseko zuzendaria, Mikel Aiestaran EITBko gerra korrespontsala, eta Graham Keeley The Timeseko korrespontsala kazetariek gerra garaian izan behar duten jarreraz mintzatu dira. Mahainguruan parte hartu dutenek, argi dute kazetaritza ezinbesteko tresna bat dela gerra garaian, baina tresna hori modu egokian erabiltzearen garrantzia nabarmendu dute. Izan be, “informazioa eta propaganda” bereizten dituen muga “oso estua” dela argudiatzen dute.
Kristina Bilbao Hernandezek, lehenengo mailan, eta Luis Suarez Justinianok, bigarren mailan, egindako bertsoak izan dira aurtengo bertso paper lehiaketako onenak. Itsaso Urrestirena eta Xabier Santamariarena geratu dira bigarren postuan. Gaur eguerdien...
Toyoichi Ihara, Terumi Kuramori eta Kiyomi Iguro. Nagasakitik etorritako hiru japoniar dira. Bonba atomikoak sortutako kalteak pairatu zituztenak, hain zuzen be. Adin ezberdina zuten ezbeharra Nagasakira ailegatu zenean; urte bete, 9 eta 19 urte zituzten. Bakoitzak leku ezberdinetik bizi izan zuen zorigaitza; bakoitzak mosu ezberdinean. Baia guztiek dute gogoan 1945eko abuztuaren 9 hura. « Bonba atomikoa erori zen momentu hartan –1945eko abuztuaren 9an, 11:02an– zuhaitz baten gainean nengoen ni, mendian. 9 urte nituen nik orduan. Eguzkiaren izpia baino 1.000 aldiz argi gogorragoa nabaritu nuen orduan. Gainera, haize gogorraren ondorioz, lurrera erori eta konortea galdu nuen», gogoratuz azaldu zuen bizitako esperientzia. Zorionez, ez zuen zauri larririk izan Iharak, baina zerutik objektuak erortzen ikusten jarraitzen zuen. Nagasaki erdialdean gertatzen ari zenaz jabetzen hasi zen orduan Ihara. Leherkataren ondorengo orduak be ez ziren xamurrak izan Nagasakikoarentzat: «Jendea alde egiten ikusi nuen, norabiderik barik; arropa eta ilea erre-erre eginda zuten, ia-ia biluzik zeuden». Momentu hartan ez zuen Nagasakin jaurtitako bonba atomikoa ezagutzen; ezta bere ahalmen suntsitzailea be. Denbora tarte labur batean Nagasaki guztia suntsituta ikusi zuen. Guztia hegan, erreta… Bero ikaragarria zegoela gogoan du Iharak; «4.000 gradutara zegoen». 240.000 biztanle zituen orduan Nagasakik; horietatik 74.000 momentuan hil ziren eta beste 75.000, ostera, zauritu. Ezbeharra [...]
Beste batez, George L. Steer kazetariari omenaldia egin diote haren bustoaren parean. Jose Maria Gorroño Gernika-Lumoko alkatea, Nicholas Rankin Steeren biografoa, Graham Keeley The Times egunkariko korrespontsala Espainian, Mateo Malaxetxebarria bonbardaketatik bizirik ateratakoa, Gernikazarrako kideak eta hainbat euskal politikari izan dira, besteak beste, kazetariari egindako omenaldian. Omenaldiari hasiera emoteko, Graham Keeley berriemaileak eta Jose Maria Gorroño Gernika-Lumoko alkateak lore eskaintza egin diote Steer kazetariari. Horren segidan, Alberto Iturriarte Gernikazarrako kideak hartu du hitza. “Aurten be George Steer omendu nahi dugu, Gernikako bonbardaketa nazioartean hedatu eta ezagutzera emon zuelako” esanez hasi du berbaldia. “Kazetari horrek Gernika bisitatu zuen bonbardaketa gertatu eta ordu batzuk geroago; hala, krimen nazkagarri hura The Times egunkarian jakinaraziz”, gogorarazi du. “Gerraren lehen biktima egia dela esan ohi da, eta Steerrek bere konpromisoagaz, egia manipulatua edo desitxuratua izan ez zedin lortu zuen”. Gorroñok, bere aldetik, bonbardaketaz geroztik esan dituzten “gezurrak” gogorarazi ditu; “ zenbat gezur ia 40 urtetan, eta beste horrenbeste urte gezur horiek argitu barik Madrilgo Gobernuaren aldetik. Eskerrak kazetari zintzoak dauden”. Izan be, alkatearen esanetan, “eureri esker ezagutzen ditugu gauza asko”. Horren adibide gisa jarri du George L. Steer. Izan be, Gorroñok azaldu duenez, “Steer izan zen gure herriak jasandako ezbeharraren, lazturaren, bidegabekeriaren berri eman zuen [...]